MPANANDRO

Ao amin’ilay ampahany amin’ny bokin’i Daniela nosoratana tamin’ny teny aramianina ihany no misy hoe gazerin. (Da 2:4b–7:28) Avy amin’ny fototeny midika hoe “manapatapaka” izy io, ary ilazana an’ireo mizarazara ny lanitra ho faritra maromaro. “Ombiasy” no andikan’ny Baiboly sasany (DIEM) an’io teny aramianina io. (Da 2:27; 4:4 [and. 7, TV]; 5:7, 11) Hoy ny Diksionera Hebreo sy Kaldeanina Nataon’i Gesenius momba ny mpanandro: “Nandinika ny toeran’ny kintana teny amin’ny lanitra izy ireo, ary nanandro sy nanao kajikajy ... mba hamantarana izay hitranga amin’ny olona tsirairay.” (Nadikan’i S. Tregelles, 1901, p. 166, 167) Mazàna no mivavaka amin’andriamanitra maro ny mpanandro. Niandoha tany amin’ny faritra atsimon’ny Lohasahan’i Mezopotamia ny fanandroana taoriana kelin’ny Safodrano, rehefa tsy nanompo an’i Jehovah intsony ny olona. Lasa nidika hoe “mpanandro” àry ny hoe Kaldeanina, tatỳ aoriana.

Nalaza ho nahay matematika sy nahay ny momba ny kintana ny Kaldeanina fahiny. Nisy antokon’olona mpilaza ny hoavy nihambo ho nahay nisikidy, tamin’ny andron’i Daniela. Nantsoina hoe Kaldeanina izy ireo.​—Da 2:2, 5, 10; 4:7; 5:7, 11.